Διάφορα Άρθρα

 

 

"Η έλικα" ή "ο έλικας" ενός αεροπλάνου;


30-1-2024



 

Στα μοντελοδρόμια έχουμε συνηθίσει να λέμε "η έλικα" ενός αεροπλάνου, δηλαδή στο θηλυκό.

Είναι όμως το σωστό; 

Ας δούμε τι λέει κατ αρχήν το Wiki-λεξικό επ αυτού:

 

"Ουσιαστικό

έλικας αρσενικό

  1. (ναυτικός όρος, αεροπορικός όρος) όργανο αεροπλάνου ή πλεούμενου, με ειδικά πτερύγια, που συμβάλλει στην προώθηση του μέσου
  2. (σπανίως) άλλη μορφή του έλικα
  3. για σημασίες στη γεωμετρία, βοτανική, ανατομία → δείτε το θηλυκό, "η έλικα"
 
 Να και η Wikipedia:

 "Ο έλικας ή προπέλα είναι μηχανική συσκευή η οποία αποτελείται από στοιχεία τα οποία ονομάζονται λεπίδες, τα οποία τοποθετούνται ομόκεντρα και ενιαία σε έναν άξονα, και όταν περιστρέφονται οδηγούν ένα επίπεδο σε κίνηση."

 

Και το "Λεξικό της κοινής νεοελληνικής":

 έλικας ο [élikas] Ο5 : 1.προωθητικό όργανο (θαλάσσιου ή εναέριου μεταφορικού μέσου), που αποτελείται από πτερύγια τα οποία αποτελούν ίσα μέρη της ίδιας ελικοειδούς επιφάνειας και είναι προσαρμοσμένα σε περιστρεφόμενο άξονα: ~ μηχανοκίνητης βάρκας / πλοίου κτλ., προπέλα. ~ αεροπλάνου / ελικοπτέρου. 2. (σπάν.) η έλικα (στις σημ. 1, 2).

 

 Αν όμως αυτός είναι ο έλικας ενός αεροσκάφους, τότε τι είναι "η έλικα"?

 

Ας δούμε και πάλι τι λένε οι ειδικοί:

" Έλικα ονομάζεται μια τριδιάστατη καμπύλη. Όλα τα σημεία της καμπύλης απέχουν σταθερά από έναν άξονα, άρα είναι σημεία ενός κυλίνδρου."

 

Να και "ή έλικα" !

 
 

 Φαίνεται λοιπόν πιο σωστό να χρησιμοποιούμε το αρσενικό "ο έλικας", όταν μιλάμε για κάποιο αεροπλάνο, ελικόπτερο, πλοίο κλπ.

Βέβαια, δε χάλασε ο κόσμος αν στο μοντελοδρόμιο λέμε και ξαναλέμε "η έλικα", αφού έτσι το συνηθίσαμε εδώ και πολλά χρόνια!

Εξ άλλου καταλαβαινόμαστε μεταξύ μας!

 

 

Γιώργος Καρασούλας

 

__________________________________________________________________________________________

 

 Η διάσχιση του Ατλαντικού με αερομοντέλλο: Ένα εκπληκτικό κατόρθωμα που όμως ξεχάστηκε με τα χρόνια

 

20-11-2022
 
 
 

 
 
 
 Στις 7 Ιουνίου του 2011 πέθανε ο Maynard Hill σε ηλικία 85 ετών. Το όνομα ίσως να μη λέει τίποτα στους Έλληνες αερομοντελιστές, όμως ο Maynard Hill στο εξωτερικό ήταν ένας "αερομοντελιστής-θρύλος".
 
 Ο Maynard Hill ήταν μέλος της Αμερικανικής ΑΜΑ (Academy of Model Aeronautics) και είχε κερδίσει 25 Παγκόσμια βραβεία για ταχύτητα, απόσταση, ύψος, στη μακρά καριέρα του στο χόμπυ του αερομοντελισμού.

Έμεινε όμως στην ιστορία του αερομοντελισμού σαν ο πρώτος και μοναδικός που με την ομάδα του κατάφερε το αερομοντέλλο του να διασχίσει τον Ατλαντικό -χωρίς στάση- από τη Νέα Γη των Ηνωμένων Πολιτειών μέχρι το Stone Bug της Ιρλανδίας, διανύοντας απόσταση 3.020  χιλιομέτρων σε 38 ώρες και 23 λεπτά!

Αυτό το εκπληκτικό κατόρθωμα είχα την τιμή να παρουσιάσω το 2003 στην τότε "Αερομοντελιστική Εφημερίδα", www.airmodelling.gr, που εκείνη την εποχή ήταν το μοναδικό ενημερωτικό αερομοντελιστικό SITE, το οποίο είχα δημιουργήσει τον Οκτώβριο του 2003. Όμως, μετά από 2,5 χρόνια λειτουργίας της εφημερίδας, παραχώρησα το SITE σε άλλη ιδιοκτησία και το άρθρο χάθηκε. 

Θα ήθελα λοιπόν, έστω και με καθυστέρηση σχεδόν 20 ετών, να ξαναφέρω εδώ αυτό το άρθρο, για να το ξαναθυμηθούν οι παλιότεροι και να το μάθουν οι πιο νέοι, ελπίζοντας ότι αυτή τη φορά ότι θα παραμείνει "για πάντα" δημοσιευμένο. Είναι ένας ελάχιστος φόρος τιμής στη μνήμη του πρωτοπόρου Maynard Hill.
 
Ο Hill που είχε γεννηθεί στην "Χρυσή Εποχή της Αεροπλοΐας" και είχε εμπνευσθεί από τους πρωτοπόρους πιλότους εκείνης της εποχής, ήταν 77 ετών, δεν έβλεπε καλά (ήταν και λίγο κουφός) όταν ολοκλήρωσε αυτό το τρελό εγχείρημα, αφού εν τω μεταξύ είχε κατασκευάσει, δοκιμάσει και τελειοποιήσει πολλά μοντέλλα.

Το τελικό μοντέλλο, αυτό που πέτυχε αυτό το κατόρθωμα (ενώ άλλα τέσσερα προηγουμένως είχαν αποτύχει, μένοντας στον αέρα από 17 λεπτά μέχρι 8 ώρες) ονομάστηκε "ΤΑΜ-5", δηλαδή "Transatlantic Model-5".

 

Στα 12 χρόνια που ασχολήθηκε συνολικά ο Maynard Hill με αυτό το project, δοκίμασε 21 διαφορετικές ατράκτους και 12 πτέρυγες !



12 χρόνια και χιλιάδες ώρες εργασίας ξόδεψε ο Hill για τη δημιουργία του ΤΑΜ-5. Όχι μόνο για το μοντέλλο, αλλά και για τη μηχανή όπως θα διαβάσετε παρακάτω

 Το υποκοριστικό όνομα του μοντέλλου (όπως το ονόμασε ο Hill) ήταν "The Spirit of Butts' Farm"  δηλαδή "Το Πνεύμα της Φάρμας του Butts" και αυτό επειδή οι δοκιμές γίνονταν στη φάρμα του πιλότου και φίλου του Maynard Hill, Beecher Butts. 

  Η πλοήγηση του μοντέλλου έγινε με σύστημα τηλεκατεύθυνσης FUTABA-T8 UAP  PCM 1024 -50 MHz και με GPS ενώ ο ίδιος ο πρόεδρος της ΑΜΑ, ο Dave Brown, ήταν αυτός που το προσγείωσε στην Ιρλανδία. Το αεροπλάνο πετούσε σε ύψος 305 μέτρων πάνω από τη θάλασσα και έστελνε συνεχώς τηλεμετρικά δεδομένα σε δορυφόρο.  Όπως είχε δηλώσει τότε ο Brown στο BBC, "περίμεναν  στα καρφιά" να φανεί το μοντέλλο. Όταν ξαφνικά εμφανίστηκε από το πουθενά, όλοι το κοιτούσαν εκστασιασμένοι και ξέσπασαν σε θριαμβευτικούς αλαλαγμούς!


9 Αυγούστου 2003, ακρωτήριο Spear, Νέα Γη, Ηνωμένες Πολιτείες: ο Maynard Hill απογειώνει το "Spirit of Butts Farm" για το ριψοκίνδυνο ταξίδι του. Δυο μέρες αργότερα, στις 11 Αυγούστου, προσγειώθηκε με ασφάλεια κοντά στο Mannin Beach στην Ιρλανδία


 

12 Αυγούστου 2003: Ο Πρόεδρος της ΑΜΑ, Dave Brown, με το ΤΑΜ-5 στα χέρια του, που μόλις προ ολίγου αυτός προσγείωσε



Η Ιρλανδική ομάδα υποστήριξης σε μια αναμνηστική φωτογραφία μετά την προσγείωση, μπροστά από το μνημείο των John Alcock και Athur Brown. Ήταν οι δυο πρωτοπόροι πιλότοι που τον Ιούνιο του 1919 διέσχισαν πρώτοι τον Ατλαντικό. Διαβάστε την ιστορία τους, είναι πολύ ενδιαφέρουσα


 

Η μια από τις δυο Τ/Κ FUTABA FP-T8UAP- PCM 1024-50 MHz που χρησιμοποιήθηκαν στο εγχείρημα, όπως εκτίθεται σήμερα στο National Model Aviation Museum (Εθνικό Μουσείο Αερομοντελισμού)


 

Οι διαστάσεις του αεροπλάνου σε cm. Το βάρος του ήταν 5 κιλά εκ των οποίων τα 2.2 κιλά ήταν καύσιμο!

 Το μοντέλλο είχε 3 Servo, πιεζοηλεκτρικό γυροσκόπιο και GPS και όλα μαζί συνεργάζονταν με τη βοήθεια ειδικού μικροϋπολογιστή που είχε αναπτυχθεί από Αμερικανούς και Καναδούς επιστήμονες. Όπως καταλαβαίνετε, αυτά στην ουσία συνιστούσαν έναν αυτόματο πιλότο!

 

 

Αυτό το ομοίωμα του ΤΑΜ-5 εκτίθεται στο National Model Aviation Museum, με τον original εξοπλισμό που αφαιρέθηκε από το πραγματικό TAM-5. Ο Maynard Hill δώρησε το πρωτότυπο μοντέλλο στο μουσείο

 

 

Το GPS του μοντέλλου που συνδέεται στον κεντρικό μικροϋπολογιστή

 

 

Το ηλεκτρονικό γυροσκόπιο του ΤΑΜ-5

 

 


Ο Maynard Hill με το ηρωϊκό ΤΑΜ-5, το "Πνεύμα της Φάρμας του Butts"

Μάλλον θα σας έχει δημιουργηθεί ήδη η απορία, πως με 2,2 λίτρα καυσίμου μπόρεσε μια μηχανή να δουλέψει συνέχεια επί ...38 ώρες, πετώντας ένα μοντέλλο σε απόσταση 3.000 χιλιομέτρων!

Αν ο Maynard Hill είχε μια ομάδα ειδικών επιστημόνων που είχε αναλάβει τα ηλεκτρονικά, το θέμα της μηχανής το έφερε εις πέρας ο ίδιος!

Δοκίμασε πολλές μηχανές και τύπους καυσίμου ώστε να πετύχει την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση. Κατέληξε στον παλιό -ακόμα και για το 2003- τετράχρονο κινητήρα της O.S., τον FS 60, με εξωτερικά ωστήρια και κοκκοράκια, στον οποίο έκανε πολλές τροποποιήσεις.  Ο κινητήρας αυτός είχε πρωτο-κυλοφορήσει στο τέλος της δεκαετίας του 1970. 


 

O.S. FS-60: ο παλιός κινητήρας της O.S. με κυβισμό 10 cc και εξωτερικά ωστήρια και κοκκοράκια. Σε αυτόν έγιναν πολλές τροποποιήσεις από τον Maynard Hill

Η 1η τροποποίηση αφορούσε την ανάφλεξη: καταργήθηκε το μπουζί Glow και προσαρμόστηκε ηλεκτρονική ανάφλεξη της εταιρείας "CH Ignitions", μιας Αμερικάνικης εταιρείας που ειδικεύεται στις ηλεκτρονικές αναφλέξεις για μηχανές μοντέλλων. 

Ο Hill τροποποίησε επίσης τις βαλβίδες της μηχανής και τις έκανε πιο μικρές (ήταν μεταλλουργός στο επάγγελμα πριν συνταξιοδοτηθεί).

Ακόμη, άλλαξε το καρμπυρατέρ της μηχανής και προσάρμοσε το καρμπυρατέρ της παμπάλαιας 0S PET 099, μιας δίχρονης μηχανής με κυβισμό 1.6 cc !

 

Η μικρή OS-PET-099 με κυβισμό 1,6 cc. Αυτής το καρμπυρατέρ προσάρμοσε ο Hill στην 60 FS για να πετύχει μικρότερη κατανάλωση

   

 Η ηλεκτρονική ανάφλεξη όμως και τα υπόλοιπα ηλεκτρονικά που είχε το μοντέλλο απαιτούσαν μια σημαντική κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος. Μια μπατταρία που θα τροφοδοτούσε όλα αυτά τα συστήματα επί 38 ώρες, θα έπρεπε να είναι ογκώδης και βαριά.

Τι έκανε λοιπόν ο Maynard Hill ;

Σκέφτηκε μια εξαιρετικά ευφυή ιδέα: Χρησιμοποίησε ένα ηλεκτρικό αερομοντελιστικό μοτέρ σαν γεννήτρια, που έπαιρνε κίνηση από τη μηχανή και τροφοδοτούσε όλο το ηλεκτρικό σύστημα!

Πολλές δοκιμές έκανε και με το καύσιμο που θα τροφοδοτούσε τη μηχανή ώστε να πετύχει και πάλι την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση, σε συνδυασμό με τη μέγιστη απόδοση. Τελικά δεν χρησιμοποίησε το γνωστό μας καύσιμο, Μεθανόλη-Λάδι-Νιτρομεθάνιο, αλλά το καύσιμο των λαμπών Camping της Coleman!!!

 


Απίστευτο και όμως αληθινό: αυτό το καύσιμο χρησιμοποίησε ο Maynard Hill στη μηχανή του!

Σαν λιπαντικό χρησιμοποίησε το INDOPOL L-50.

Για έλικα χρησιμοποίησε μια ξύλινη 14"x12" της εταιρείας "Zinger Propeller", της οποίας το χείλος εκφυγής γυαλοχαρτάρισε ώστε να είναι κοφτερό σαν ξυράφι!

Η έλικα 14"x12" κανονικά είναι πολύ μεγάλη για μια .60-άρα τετράχρονη μηχανή. Με αυτήν η μηχανή μπορούσε να πάρει μόνο 3.900 στροφές/λεπτό! Μετά από εκατοντάδες ώρες δοκιμών, ο Maynard Hill βρήκε ότι η μηχανή μπορούσε έτσι να δουλέψει πιο αποδοτικά, με τη χαμηλότερη κατανάλωση καυσίμου! Όπως υπολογίσθηκε, η μηχανή κατανάλωνε λιγότερο από το 1/20 της κανονικής της κατανάλωσης! Η κατανάλωση ήταν στο απίστευτο 59.74 ml/ώρα!!

Και πραγματικά, όταν το αεροπλάνο προσγειώθηκε, στο ντεπόζιτο του υπήρχε ακόμα μια ποσότητα, ένα ποτηράκι καυσίμου!

Με αυτά τα δεδομένα, το αεροπλάνο κατέγραψε μια μέση ταχύτητα 77χλμ./ώρα!

Για το ιστορικό αυτό κατόρθωμα, ο Maynard Hill χαρακτηρίστηκε αργότερα σαν ο Lindbergh του αερομοντελισμού. Το γεγονός κάλυψαν τότε τα μεγαλύτερα Μ.Μ.Ε. παγκοσμίως, όπως η Washington Post, The Times, New York Times, BBC κλπ. όλα με διθυραμβικά σχόλια.

Στην Ελλάδα το γεγονός πέρασε απαρατήρητο, με μόνη τη δημοσίευση της -νεαρής τότε- Αερομοντελιστικής Εφημερίδας (www.airmodelling.gr), που όμως ακόμη δεν είχε πολλούς επισκέπτες. Το Forum του κ. Κωστόπουλου (aeromodelling) φιλοξενείτο τότε στο Yahoo Forums και είχε μόνο 35 μέλη. Καμιά αναφορά δεν είχε γίνει τότε στο Forum, στο επίτευγμα του Maynard Hill.



Ο Maynard Hill σε μεγάλη ηλικία. "Έφυγε" ικανοποιημένος από τη ζωή

 Στο παρακάτω Link στο YouTube υπάρχει ένα Video με τίτλο "The Saga of TAM-5" (Το Έπος του ΤΑΜ-5) που δείχνει την προετοιμασία, την απογείωση, την προσγείωση και την ικανοποίηση της ομάδας του project.

The Saga of TAM-5



Γιώργος Καρασούλας

 __________________________________________________________________________________________