"Το λίκνο των ηρώων" - PT-19 Fairchild

16-11-2015

 





Μέχρι την Άνοιξη του 2014 είχα το PT-19 FAIRCHILD της SEAGULL. Ήταν ένα όμορφο αεροπλάνο που πραγματικά "μακροημέρευσε" αφού το πετούσα συνεχώς επί πολλά χρόνια. Όλα όμως έχουν ένα τέλος. Έτσι και το αεροπλάνο κάποια στιγμή μου έπεσε και έσπασε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, πιθανόν λόγω κάποιου ακρόντιζου που βγήκε από το HORN ενός AILERON.

Tο .46-άρι PT-19 (με μηχανή MAGNUM .60 τετράχρονη) που είχα εγώ, είχε εκπέτασμα 1,56 μέτρα και βάρος 2.750 γραμμάρια. Πριν από μερικά χρόνια η SEAGULL κατήργησε το .46-άρι και έβγαλε το μεγαλύτερο 1.20-άρι, εξ ολοκλήρου ξύλινο, με εκπέτασμα 2,05 μέτρα, βάρος 5,4 κιλά (συγκρίνετε αυτό το βάρος με τα αντίστοιχου εκπετάσματος μοντέλλα της ESM), για μηχανή 1.20 τετράχρονη.


Το παλιό, "φτωχό" .46-άρι PT-19 FAIRCHILD της SEAGULL, με σκέλη από ατσαλόσυρμα. Εδώ, με δίχρονη μηχανή
 

Το .46-άρι PT-19 η SEAGULL το έδινε "σαν ιδανικό πρώτο χαμηλοπτέρυγο"  -υποτίθεται- εύκολο στην πτήση. Όχι ότι ήταν εξαιρετικά δύσκολο, πάντως και εύκολο δεν ήταν. Όπως σχεδόν όλα τα SCALE μοντέλλα, το PT-19 ήταν ένα "κακό" αεροπλάνο Στις στροφές έριχνε αμέσως "μούρη"  (παρότι το είχα πολύ καλά ζυγισμένο)  και στην προσγείωση ερχόταν με μεγάλη ταχύτητα. Η αεροτομή του ήταν σχεδόν τελείως συμμετρική και αυτό δικαιολογούσε κάπως την μεγάλη ταχύτητα του. Αν και το φτερό δεν ήταν μικρό, η πτερυγική επιφάνεια ήταν μικρή επειδή το φτερό ήταν στενό και άρα η πτερυγική φόρτιση, μεγάλη.Πλεονέκτημα ήταν ότι πετούσε και με αρκετά ισχυρό άνεμο. 
 
Δεν συγχωρούσε όμως περίεργα ακροβατικά !

Η SEAGULL στις ρυθμίσεις έδινε μεγάλες και μικρές διαδρομές για τις κινήσεις των πηδαλίων. Οι μικρές όμως ήταν υπερ-αρκετές και οι μεγάλες δεν χρειάζονταν.

Το καινούργιο 1.20-άρι SEAGULL PT-19 είναι πολύ μεγαλύτερο και περιμένω να πετάει καλύτερα, ωστόσο η εταιρεία αναφέρει "Aerobatic Performance" για τα πτητικά του χαρακτηριστικά. Επίσης το δίνει με OLEO σκέλη προσγείωσης, ενώ το .46-άρι που είχα εγώ είχε φτηνά (και άσχημα) σκέλη από ατσαλόσυρμα. Βέβαια ήταν πολύ οικονομικό, το είχα εισάγει από Αγγλία για 37.000 δραχμές (τόσο παλιό ήταν-ακόμα είχαμε δραχμή !), δηλαδή κάπου 110 Ευρώ, ενώ το καινούργιο κοστίζει περίπου 330 Ευρώ, διόλου ευκαταφρόνητο. Επίσης είναι ένα μοντέλλο ασυνήθιστο και σπάνια θα το δείτε σε μοντελοδρόμιο, εν αντιθέσει με τα MUSTANG, SPITFIRE, P-47, P-40, FOCKE WULF κλπ. από τα οποία κυριολεκτικά έχουν "γεμίσει" τα μοντελοδρόμια !


...και το καινούργιο 1.20-άρι PT-19 με ωραία, SCALE OLEO LEGS





Επειδή μου αρέσει να μαθαίνω την ιστορία των αεροπλάνων που πετάω, είχα διαβάσει μερικά πράγματα για το PT-19.

Το PT-19 FAIRCHILD λοιπόν δεν ήταν ένα "ηρωϊκό" αεροπλάνο που κέρδιζε μάχες, όπως το MUSTANG ή το MESSERSCHMITT. Παρ όλα αυτά κέρδισε τον τίτλο του "λίκνου των ηρώων" και με αυτόν έμεινε στην ιστορία.

Μέχρι τις αρχές του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, για την εκπαίδευση των αρχάριων πιλότων χρησιμοποιούντο ελαφρά διπλάνα, που πετούσαν αργά και σταθερά και επίσης ήταν ανεκτικά στα λάθη των αρχάριων πιλότων. Πολλοί πιλότοι εκπαιδεύονταν τότε και στο γνωστό μας διπλάνο (και μοντέλλο) PT-17 STEARMAN. Καθώς όμως ολοένα αυξανόταν η ισχύς, ταχύτητα, δυνατότητα ελιγμών κλπ. των πολεμικών αεροπλάνων, οι επιτελείς της αεροπορίας κατάλαβαν ότι η εκπαίδευση που λάμβαναν οι νέοι πιλότοι ήταν πολύ εύκολη. Οι εκπαιδευτές επιθυμούσαν η βασική εκπαίδευση να γίνεται σε χαμηλοπτέρυγα αεροπλάνα, με μεγαλύτερη πτερυγική φόρτιση, που να απαιτούσαν πιο προσεκτικό χειρισμό.

Το 1940 λοιπόν η Αμερικανική Αεροπορία παρήγγειλε τα πρώτα 275 αεροπλάνα PT-19 στην FAIRCHILD. Με μια αρκετά μεγάλη πτερυγική φόρτιση και με επίσης αρκετά μεγάλη ταχύτητα stall, το PT-19 απαιτούσε προσοχή στις χαμηλές ταχύτητες. Ωστόσο ήταν ένα αεροπλάνο προβλέψιμο, χωρίς πτητικά ελαττώματα. Τα χαρακτηριστικά πτήσεως προσομοίαζαν αρκετά με αυτά των πολεμικών αεροπλάνων. Ήταν λοιπόν το ιδανικό εκπαιδευτικό αεροπλάνο!

  Επιπλέον ήταν και αρκετά οικονομικό στην κατασκευή του. Ήταν ελαφρύ αλλά στιβαρό, η  άτρακτος ήταν κατασκευασμένη από μεταλλικό, σωληνωτό σκελετό επικαλυμμένο με ύφασμα, πλην του κεντρικού μέρους που ήταν επικαλυμμένο με κόντρα-πλακέ. Τα φτερά ήταν επίσης επικαλυμμένα με κόντρα-πλακέ και το ίδιο και το πίσω ουραίο. Αργότερα πάντως η κόντρα-πλακέ επικάλυψη παρουσίασε προβλήματα, ιδιαίτερα σε περιοχές με θερμό και υγρό κλίμα. Αν έχετε ποτέ αφήσει κόντρα-πλακέ στην ύπαιθρο και έχει βραχεί, θα καταλαβαίνετε για ποιο πράγμα μιλάω:  Οι πλάκες του ξύλου που είναι κολλημένες "κόντρα", αρχίζουν να αποκολλώνται μεταξύ τους. Έτσι τα αεροπλάνα που κατασκευάστηκαν αργότερα  είχαν επικάλυψη από φύλλα αλουμινίου.

Θα προσέξατε ήδη ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του αεροπλάνου, την στενή "μούρη" του. Αυτό είχε γίνει σκοπίμως, για να δίνει στους νέους πιλότους τη μέγιστη δυνατή ορατότητα και για να το πετύχει αυτό ο κατασκευαστής χρησιμοποιούσε μηχανή IN-LINE, δηλαδή οι κύλινδροι ήταν ο ένας πίσω από τον άλλο, σε μια γραμμή. 




Η εξακύλινδρη μηχανή του PT-19 με τους κυλίνδρους εν σειρά. Αρχικά ήταν η RANGER L-440 και έδινε 175 ίππους, αργότερα βγήκε ένα πιο ενισχυμένο μοντέλλο που έδινε 200 ίππους.

Η πρώτη μηχανή του PT-19, μια εξακύλινδρη RANGER L-440 έβγαζε 175 ίππους. Αργότερα το αεροπλάνο εφοδιάστηκε με ισχυρότερη μηχανή των 200 ίππων και αυτό ήταν το PT-19A.  Καμιά σχέση βέβαια με τoυς 1.400 ίππους που έβγαζε η Rolls-Royce του P-51 MUSTANG ή τους 1.700 ίππους του SPITFIRE !

Το PT-19B είχε ένα φορητό κάλυμμα στην εμπρός θέση και ήταν εφοδιασμένο με τα κατάλληλα όργανα, ώστε ο πιλότος να εκπαιδεύεται στην "τυφλή" πτήση, δηλαδή στην πτήση μόνο με όργανα.

Το μοντέλλο PT-23 που κυκλοφόρησε το 1942 ήταν ακριβώς ίδιο με το PT-19 εκτός του ότι είχε κινητήρα radial των 220 ίππων της CONTINENTAL και ο λόγος ήταν ότι η FAIRCHILD δεν μπορούσε να παραδώσει κινητήρες στους μεγάλους αριθμούς που απαιτούντο, καθώς είχε αρχίσει η μαζική παραγωγή του αεροπλάνου. Αναγκαστικά όμως το αεροπλάνο είχε πιο πλατιά "μούρη" που είχε μεγαλύτερη αεροδυναμική αντίσταση και περιόριζε κάπως τα χαρακτηριστικά του αεροπλάνου, ενώ κάπως πιο περιορισμένη ήταν και η ορατότητα του πιλότου.



Ο 7-κύλινδρος αερόψυκτος, αστεροειδής κινητήρας CONTINENTAL R-670 του PT-23
 

Το PT-19 κατασκευάστηκε σε μεγάλους αριθμούς -χιλιάδες αεροπλάνα- και εκπαίδευσε χιλιάδες πιλότους κατά την διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν ένα από τα πρώτα εκπαιδευτικά, ο πρώτος σταθμός αν μπορούσαμε να πούμε, στον οποίο εκπαιδεύονταν οι μελλοντικοί πιλότοι- Άσσοι των αιθέρων.

Δικαίως λοιπόν απέκτησε τον τίτλο του "Λίκνου των Ηρώων" !


Τα χαρακτηριστικά του αεροπλάνου:

Εκπέτασμα: 11 μέτρα

Μήκος: περίπου 8,5 μέτρα

Βάρος έτοιμο για πτήση:  1240 κιλά


Μέγιστη ταχύτητα:  226 χλμ./ώρα

Μέγιστο επιχειρησιακό ύψος:  4.000 μέτρα

 Εμβέλεια:  740 χλμ.

Κινητήρας:  RANGER L-440 6-κύλινδρος αερόψυκτος (175) 200 ίππων


Μετά το τέλος του πολέμου και προς το τέλος της δεκαετίας του 1940, τα εναπομείναντα αεροπλάνα πουλήθηκαν στην Πολιτική Αεροπορία, δηλ. σε λέσχες, ιδιώτες κλπ. Ακόμα και στις μέρες μας σώζονται περίπου 100 καλοδιατηρημένα αεροπλάνα που πετούν κανονικά.



Γιώργος Καρασούλας