29/12/2019
Η εκμηδένιση μιας παραδοσιακής εταιρείας του χώρου μας
Οι πολύ παλιοί αερομοντελιστές μεγάλωσαν (αερομοντελιστικά) με την Graupner.
Μικρά παιδιά, υπήρχε για εμάς μόνο η Graupner!
Ο αερομοντελισμός ήταν Graupner!
"Ευαγγέλιο" μας ήταν τα PROSPEKTUS της Graupner (όλα γραμμένα στα Γερμανικά)! Γνωρίζαμε όλα τα μοντέλλα και τις μηχανές της απ έξω και μάλιστα με τη σειρά!
Λίγοι όμως ήταν οι "εκλεκτοί" που μπορούσαν να έχουν τα PROSPEKTUS της Graupner και αυτοί τα φιλούσαν ζηλότυπα μόνο για τους εαυτούς τους και τους "κολλητούς" τους φίλους! Αλλά και για όσους -ελάχιστους- ήξεραν Γερμανικά και μπορούσαν να τους εξηγήσουν μερικά πράγματα. Έτσι είχα κι εγώ την τύχη να βλέπω αυτά τα PROSPEKTUS και -κάποτε- να τα αποκτώ.
 |
| Το PROSPEKTUS της GRAUPNER 1967-1968. Μόνο οι "εκλεκτοί" μπορούσαν να έχουν αυτά τα PROSPEKTUS. Στο εξώφυλλο φαίνεται το "MINI PIPER" της Graupner, το πρώτο ARF μοντέλλο της εταιρείας. Ήθελε λίγη δουλειά για να συναρμολογηθεί. Το ΚΙΤ περιείχε και τη μηχανή, μια COX με κυβισμό 0.33 cc και ήταν Free-Flight |
Μοναδική πηγή των PROSPEKTUS της GRAUPNER ήταν το παλιό προσκοπικό πρατήριο στην οδό Φειδίου και έπρεπε να έχεις μέσον, κάποιον φίλο σου πρόσκοπο, ώστε να μεσολαβήσει και να αποκτήσεις έναν κατάλογο.
Με την ευκαιρία θα ήθελα να αναφέρω ότι -όλως παραδόξως- ο αερομοντελισμός ήταν πολύ διαδεδομένος τότε μεταξύ των παιδιών. Δεν υπήρχε τάξη του Γυμνασίου που να μην είχε έναν πυρήνα 5-6 αερομοντελιστών! Ακόμα και σήμερα μου φαίνεται εντελώς παράδοξο αυτό το γεγονός, σε μια εποχή τότε, που όχι μόνο δεν υπήρχε (ασφαλώς) INTERNET, αλλά ούτε καν αερομοντελιστικά καταστήματα!
Ναι, καλά διαβάσατε! Σε όλη την Αθήνα δεν υπήρχε τότε ούτε ένα αερομοντελιστικό κατάστημα! Το κατάστημα του Μακρυγιάννη εμφανίστηκε αρκετά χρόνια αργότερα. Μοντέλλα και υλικά μπορούσες να προμηθευτείς μόνο από το προσκοπικό πρατήριο στην οδό Φειδίου (δεν υπάρχει πλέον) και κάποια περιορισμένα υλικά από την Ένωση Μοντελιστών Ελλάδος στην οδό Ακαδημίας και από την Ένωση Αερομοντελιστών Αθηνών, επίσης στην οδό Ακαδημίας (τότε).
Παρ όλα αυτά, ο αερομοντελισμός ήταν τόσο πολύ διαδεδομένος, ασχολούνταν τόσα πολλά παιδιά με αυτόν και -το πιο παράδοξο- μαθαίναμε, δεν ξέρω κι εγώ πώς- για τις αερομοντελιστικές εκδηλώσεις και αγγαρεύαμε τους πατεράδες μας να μας πάνε στο Τατόϊ να τις δούμε!
 |
| Τατόϊ 1969, σε μια εκδήλωση αερομοντελισμού. Δείτε πόσο κόσμο είχε! Υπήρχε και συρματόσχοινο (δεν διακρίνεται στη φωτογραφία) για να συγκρατεί το πλήθος εκτός των pitts! Πως μαθαίναμε γι αυτές τις εκδηλώσεις; Άγνωστο! |
Αερομοντελισμός λοιπόν και πειρατικοί ραδιοσταθμοί, τα δυο δημιουργικά χόμπυ που βοήθησαν πολλά παιδιά να κάνουν καριέρα κατόπιν σαν ενήλικες και να προσφέρουν κάτι σ αυτόν τον τόπο.
Η Graupner αυτά τα χρόνια ευδοκίμησε και μεσουράνησε.
Ας πούμε όμως λίγα λόγια και για την ιστορία της θρυλικής εταιρείας.
Η Graupner ιδρύθηκε από τον Johannes (Ιωάννη) Graupner, στην Στουτγάρδη, σαν εταιρεία κατασκευής μοντέλλων αεροπλάνων
Το 1932 η εταιρεία μετακινήθηκε στη μικρή, γραφική πόλη Kircheim unter Teck (Κιρχάϊμ ούντερ Τεκ), που σημαίνει "Το Kircheim κάτω από το Teck". Το Teck ήταν ένα μεσαιωνικό κάστρο σε ύψωμα, που (υποτίθεται) ότι προφύλαγε τα χωριά και τις πόλεις που ήταν γύρω και κάτω από αυτό.
Το 1938 η Graupner κυκλοφόρησε το πρώτο ΚΙΤ αερομοντέλλου, δηλαδή υλικά και σχέδια μέσα σε ένα κουτί. Εννοείται ότι εκείνα τα χρόνια δεν υπήρχε καν η έννοια του ARF.
Το 1953 ανέλαβε την εταιρεία ο γιος του Johannes Graupner, ο Hans και το 1954 κυκλοφόρησε η 1η τηλεκατεύθυνση, που παρουσιάστηκε τότε και στην Διεθνή Έκθεση Παιχνιδιών της Νυρεμβέργης. Η τηλεκατεύθυνση εκείνη ήταν κατασκευή με λυχνίες και δεν ήταν αναλογική όπως οι σημερινές Τ/Κ.
 |
| Ο πρώτος πομπός τηλεκατεύθυνσης της Graupner, ο "Tippy" που παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση της Νυρεμβέργης, το 1954. Ήταν με λυχνίες και δεν ήταν αναλογικός |
 |
| Ο πομπός τηλεκατεύθυνσης "Tippy", στο κουτί του. Είχε ισχύ εξόδου 1.5 Watt και εμβέλεια 1.2 χιλιόμετρα, όσο περίπου και οι σημερινοί πομποί (οι οποίοι όμως έχουν ισχύ μόνο 0.1 Watt) |
 |
| Το logo της Graupner το 1968. Παρότι είχε αναλάβει ο γιος, διατήρησε το όνομα του πατέρα του στο λογότυπο της εταιρείας. |
Σε λιγότερο από 10 χρόνια, η Graupner παρουσίασε πιο βελτιωμένα συστήματα τηλεκατευθύνσεων, με τρανζίστορ, τα Variophone, τα οποία ΔΕΝ ήταν αναλογικά και λειτουργούσαν με τόνους. Το ότι δεν ήταν αναλογικά, σήμαινε ότι το πηδάλιο του μοντέλλου δεν μετακινείτο ανάλογα με τη θέση του λεβιέ, αλλά έκανε ολόκληρη την κίνηση, π.χ. πάνω-κάτω ή αριστερά-δεξιά! Δηλαδή το πηδάλιο δεν έπαιρνε ενδιάμεση θέση: Ή ήταν στην κεντρική θέση ή στο full! Για να στρίψεις λοιπόν π.χ. με το RUDDER το μοντέλλο, έπρεπε να δώσεις μικρά "χτυπηματάκια" στο πηδάλιο με τον λεβιέ του πομπού!
 |
| Το σύστημα Variophone της Graupner, το οποίο δούλευε με τόνους και δεν ήταν αναλογικό. Μικρό το κακό πάντως για μας, αφού ήταν πανάκριβο και δεν διανοούμαστε καν να το αποκτήσουμε! Πετούσαμε μόνο Control-line (δέσμια αερομοντέλλα). |
Σιγά-σιγά η Graupner ανδρώθηκε και σχεδόν μονοπωλούσε τα μοντέλλα, τις μηχανές και τα υλικά αερομοντελισμού -τουλάχιστον στην Ευρώπη- για τουλάχιστον δυο δεκαετίες, όταν δειλά-δειλά άρχισαν να εμφανίζονται κάπου στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και κάποιες εταιρείες της Άπω Ανατολής, που διέθεταν και αυτές ΚΙΤ αερομοντέλλων, όπως π.χ. η PILOT.
Το παράδειγμα τους ακολούθησαν και άλλες Ασιατικές εταιρείες και λίγο πριν τη δεκαετία του 1980 εμφανίστηκαν και τα πρώτα μοντέλλα ARF, από εταιρείες όπως η THUNDER TIGER, η VMAR και άλλες.
Η μονοκρατορία της Graupner άρχισε να κλονίζεται σοβαρά και όσο περνούσαν τα χρόνια, τα πράγματα γίνονταν δυσκολότερα, καθώς τα ακριβά Γερμανικά ημερομίσθια δεν μπορούσαν με τίποτα να συναγωνιστούν τα φτηνά εργατικά της Άπω Ανατολής. Και ένα αεροπλάνο ARF, όπως και να το κάνουμε, έχει πολλά εργατικά.
Το 2012 λοιπόν συνέβη το αδιανόητο: Η Graupner κήρυξε πτώχευση!
Ευτυχώς, (τρόπος του λέγειν βέβαια) η πτωχευμένη Graupner αγοράστηκε από μια Νοτιοκορεατική εταιρεία, που όμως έκλεισε το εργοστάσιο κατασκευής αερομοντέλλων στη Γερμανία και κράτησε μόνο το εμπορικό κομμάτι της εταιρείας, αυτό δηλαδή των πωλήσεων και του δικτύου διανομής. Εννοείται ότι απολύθηκε ένα μεγάλο ποσοστό Γερμανών εργαζομένων, που δούλευε στο εργοστάσιο.
Η Νοτιο-Κορεατική μητρική εταιρεία ονομάστηκε Graupner Co. LTD, ενώ η -θυγατρική πλέον- Graupner στη Γερμανία, υπεύθυνη του εμπορικού δικτύου, κράτησε το όνομα Graupner SJ Gmbh. Η Νοτιο-Κορεατική εταιρεία όμως, έξυπνα σκεπτόμενη, δεν είχε την παραγωγή των προϊόντων στην (σχετικά ακριβή) Νότια Κορέα, αλλά την είχε αναθέσει στο εργοστάσιο της Shenzhen, στην Κίνα.
Παρ
όλα αυτά, ο ανταγωνισμός από άλλες Κινέζικες αλλά και Βιετναμέζικες
κλπ. εταιρείες, ήταν αδυσώπητος, δεδομένου και του υψηλού κόστους
λειτουργίας της Graupner Γερμανίας. Ώσπου αρχές Νοεμβρίου του τρέχοντος (2019) έτους, η μητρική εταιρεία αποφάσισε να κλείσει οριστικά την Graupner στη Γερμανία!
Εάν
μπείτε στο SITE της (δήθεν) Graupner, θα διαβάσετε την παρακάτω
ανακοίνωση της μητρικής, Νοτιο-Κορεατικής εταιρείας, που για λόγους
ευκολίας σας την παραθέτω μεταφρασμένη στα Ελληνικά:
" Η μητρική
εταιρεία GRAUPNER Co. LTD της
εταιρείας GRAUPNER SJ GMBH που
εδρεύει στο Kircheim της
Γερμανίας, έκλεισε το εργοστάσιο
κατασκευής προϊόντων GRAUPNER
στην Κίνα. Η, επί πολύ
χρόνο, δύσκολη κατάσταση στην αγορά
και η συνεχής απώλεια αλλά και αφερεγγυότητα
πολλών διεθνών OEM/ODM
πελατών, καθιστά τη
λειτουργία του εργοστασίου στο Shenzhen
της Κίνας -ένεκα και της
επακόλουθης ανασυγκρότησης της εταιρείας-
μη συμφέρουσα.
Αντιθέτως,
τα προϊόντα του τομέα των τηλεκατευθύνσεων,
GRAUPNER HoTΤ,
έχουν αυξανόμενη ζήτηση.
Επίσης η ζήτηση για φορτιστές, Servo
και τα άλλα προϊόντα
ηλεκτρονικών RC, είναι
σταθερή. Η συνέχιση της παραγωγής και
η περαιτέρω ανάπτυξη αυτών των προϊόντων,
θα γίνεται απ ευθείας στο εργοστάσιο
της μητρικής εταιρείας, κοντά στη Σεούλ,
στη Νότιο Κορέα. Έτσι θα επιτευχθεί
μείωση του ανθρώπινου δυναμικού και
αύξηση της απόδοσης, ενώ θα είναι
πλεονέκτημα και ο απ ευθείας έλεγχος
στην κατασκευή και την ποιότητα των προϊόντων. Η
πινακίδα “Made in South Korea”
θα ανυψώσει μελλοντικά
το επίπεδο ποιότητας των προϊόντων
GRAUPNER.
Για τον κλάδο
των πωλήσεων -και ως εκ τούτου για την
GRAUPNER/SJ Gmbh-
αυτή η αναδιοργάνωση
είναι σίγουρα ένα δυσάρεστο γεγονός. Η
μητρική εταιρεία GRAUPNER
Co. LTD, στην κατεύθυνση
αυτής της αναδιοργάνωσης και της
μεταφοράς της παραγωγής, θα δημιουργήσει
εντελώς καινούργια κανάλια διανομής
των προϊόντων της, έτσι ώστε η GRAUPNER/SJ
Gmbh στο Kircheim
της Γερμανίας δε θα είναι
πλέον μέλος της αλυσίδας πωλήσεων.
Λόγω αυτής
της αναδιοργάνωσης, δε θα παρέχονται
πλέον προϊόντα αλλά ούτε και οποιαδήποτε
υποστήριξη στην GRAUPNER/SJ
Gmbh. Επειδή η GRAUPNER/SJ
Gmbh στο Kircheim
της Γερμανίας δεν έχει
κατασκευαστικό τομέα, η μείωση του
προϋπολογισμού της μητρικής εταιρείας
και η μεταφορά του εργοστασίου σε αυτήν,
καθιστούν απρόσφορη τη συνέχιση της
λειτουργίας της GRAUPNER
SJ/Gmbh, με τους αποθηκευτικούς
χώρους της και το προσωπικό της. Χωρίς
προϊόντα για διάθεση και χωρίς υποστήριξη,
η GRAUPNER/SJ Gmbh, δεν
έχει πλέον μέλλον.
Το υψηλό
κόστος λειτουργίας στο Kircheim
δεν μπορεί πλέον να
αντισταθμιστεί. Για να αποφευχθεί μια
μακρά αγωνία για το προσωπικό της
GRAUPNER SJ/Gmbh και
να μπορέσουν οι εργαζόμενοι να προγραμματίσουν το
μέλλον τους, η GRAUPNER SJ/Gmbh
έκανε αίτηση για την
ένταξη στην πτωχευτική διαδικασία.
Ελήφθη πρόνοια ώστε όλη η τεχνογνωσία
και τα δικαιώματα των εμπορικών σημάτων
να παραμείνουν στη μητρική εταιρεία
GRAUPNER Co. LTD.
Όσον αφορά
το μελλοντικό διανομέα και αντιπρόσωπο
των προϊόντων μας, καθώς και την εγγύηση
και το Service τους,
η GRAUPNER Co. LTD, θα
φροντίσει να ενημερώσει εγκαίρως τους
πελάτες της."
Επισκεφθείτε το SITE της -Νοτιοκορεάτικης πλέον- "Graupner":
https://www.graupner.de/
Κάπου στα δεξιά, σε ένα κόκκινο πλαίσιο, με μάλλον μικρά γράμματα, βρίσκεται η -κάπως κυνική- ανακοίνωση της μητρικής Νοτιοκορεάτικης εταιρείας, για την παύση εργασιών της Γερμανικής Graupner.
Ίσως το γεγονός του κλεισίματος της Graupner να μη λέει και πολλά πράγματα στους σημερινούς αερομοντελιστές. Άλλωστε υπάρχουν τόσες άλλες εταιρείες...
Για εμάς όμως, που στα παιδικά μας μάτια η Graupner φάνταζε σαν ο γίγαντας του αερομοντελισμού, σαν κάτι το απόλυτο, η πτώχευση και οριστική εξαφάνιση αυτού του "γίγαντα", σπάει σίγουρα ένα κομμάτι από το παρελθόν μας, ένα κομμάτι από τη ζωή μας.
Μια φωτογραφία-χίλιες λέξεις: Στην πιο κάτω φωτογραφία φαίνεται ένα από τα στάδια κατασκευής του MINI PIPER της Graupner. Είναι το πρώτο μηχανοκίνητο μοντέλλο που απέκτησα σε ηλικία 15 ή 16 ετών, αν θυμάμαι καλά. Μου το είχε πάρει ένας φίλος, μέλος της ΕΜΕ (Ένωση Μοντελιστών Ελλάδος), που έδρευε τότε στην οδό Ακαδημίας, σε ένα ημι-υπόγειο. Το ΚΙΤ, μαζί με τη μηχανή, έκανε 200 δραχμές
Βλέπετε στη φωτογραφία, πώς ο πατέρας καθοδηγεί το μικρό παιδί στην κατασκευή του μοντέλλου και περνάει τις γνώσεις του και την εμπειρία του στη νέα γενιά. Αλλά και με την κατασκευή του μοντέλλου ασχολείται ένα φροντισμένο και σοβαρό παιδί, που μαθαίνει να διοχετεύει την ενεργητικότητα του σε ένα επωφελές και δημιουργικό χόμπυ και όχι σε κάποιο κρετίνικο ηλεκτρονικό παιχνίδι -όπως στη σημερινή εποχή- ή σε μια σχολή καράτε για να μάθει να δέρνει καλύτερα τους συμμαθητές του!
Άλλες εποχές, άλλα ήθη, άλλος λαός!
Έχε γεια λοιπόν, γλυκιά Graupner!
Γιώργος Καρασούλας