Η θαυμαστή ιστορία των μηχανών O.S.

 

Πως ένας έξυπνος και ικανός άνθρωπος δημιούργησε μια αυτοκρατορία από το μηδέν

  

 28-12-2020

 

 

 Ποιος δε θαυμάζει τις μηχανές O.S. σε ένα μοντελοδρόμιο; Την αξιοπιστία τους, τη δύναμη τους, την αντοχή τους. Παρά την αλμυρή τιμή τους, πολλοί είναι οι αερομοντελιστές που τις προτιμούν, καθώς θεωρούνται "οι λιμουζίνες" των αερομοντελιστικών κινητήρων.

 

Ας δούμε όμως την ενδιαφέρουσα ιστορία της εταιρείας O.S.

 

Ιδρυτής της ήταν ο Ogawa Shigeo (Ogawa είναι το επίθετο) , που γεννήθηκε το 1917 στο Tajimi της Ιαπωνίας. Από μικρός του άρεσε να μαστορεύει μηχανές και αργότερα σπούδασε σε μια βιομηχανική σχολή, όπου σαν σπουδαστής κέρδισε βραβείο για μια ατμομηχανή τρένου που παρουσίασε σε μια έκθεση.

 

Το 1936 κατασκεύαζε μοντέλλα ατμομηχανών στο ιδιωτικό, μικρό εργαστήριο του. Εκείνο το χρόνο, ένας Αμερικανός πελάτης  του πρότεινε την κατασκευή μιας βενζινοκίνητης μηχανής για αερομοντέλλα και ο Ogawa κατασκεύασε την πρώτη αερομοντελιστική μηχανή με κυβισμό μόλις 1.6 cc, την O.S. Type-1. Κάπου 200 από αυτές τις μηχανές εξήχθησαν στο εξωτερικό με την επωνυμία "Pixie".

 

Ο Ogawa με ένα μοντέλλο ατμομηχανής κατασκευασμένο από τον ίδιο

Το 1937 ο Ogawa κατασκεύασε το μοντέλλο "Type-2" με κυβισμό 6.92 cc, που και αυτό όπως και το προηγούμενο, ουσιαστικά αντέγραφαν τις αντίστοιχες Αμερικανικές αερομοντελιστικές μηχανές εκείνης της εποχής.

Το 1938 κατασκευάστηκε το "Type-3", που ήταν αποκλειστικής σχεδίασης του Ogawa. Αυτή η μηχανή έθεσε τη βάση για την δημιουργία των μετέπειτα μηχανών της O.S.

Το 1941 ο Ogawa ίδρυσε την εταιρεία του, "O.S. Engines Mfg. Co" και το 1954 άρχισε η παραγωγή του κλάδου O.S.-MAX με τις δίχρονες Glow μηχανές, που υπάρχουν και παράγονται μέχρι και σήμερα. Το 1954 κατασκευάστηκαν δυο μοντέλλα, η OS MAX-1-29 και OS MAX-1-35 και το 1955 η OS MAX-1-15. Με αυτή τη μηχανή ο Ronald Draper πήρε την 1η θέση στους διεθνείς αγώνες Free-Flight της FAI που έγιναν στην Αγγλία το 1956 και έτσι οι μηχανές O.S. άρχισαν να γίνονται διεθνώς γνωστές.

 

 

Η OS-MAX-1-15. Με αυτήν ο Ronald Draper κέρδισε στους αγώνες Free-Flight το 1956 και άρχισε η OS να γίνεται γνωστή παγκοσμίως

 

Ο Ogawa ενδιαφερόταν πολύ για τους αερομοντελιστικούς αγώνες, αλλά όχι σαν αγώνες καθ εαυτούς, αλλά σαν events που προάγουν την ενασχόληση με τον αερομοντελισμό.

Όπως έγραψε ο ίδιος στο βιβλίο-αυτοβιογραφία του που εκδόθηκε το 1986:

"Η άνθηση του αερομοντελισμού έγινε γύρω στο 1950 και -αν και πραγματοποιήθηκαν μερικοί πολύ μεγάλοι αγώνες αυτή την περίοδο- εγώ προσωπικά δεν ενδιαφερόμουν για τους επίσημους και τυποποιημένους αγώνες. Πίστευα πάντα ότι ο αληθινός σκοπός των αγώνων θα έπρεπε να έγκειται στην πρακτική βελτίωση των τεχνικών δεξιοτήτων των συμμετεχόντων και όχι στις πολιτικές των αγώνων καθ εαυτές.

 

Πιστεύω επίσης ότι οι αγώνες δεν θα έπρεπε να ενθαρρύνονται μόνο για την διαφήμιση των προϊόντων κάποιας εταιρείας. Ανεξάρτητα από το αν ένα αεροπλάνο έχει O.S. κινητήρα ή όχι, αν πετάει καλά και προσελκύει την προσοχή, μπορεί  να "στρατολογηθούν" πιθανοί οπαδοί του αερομοντελισμού. Αύξηση αυτών των οπαδών θα συνεισφέρει στη διεύρυνση ολόκληρης της βιομηχανίας του μοντελισμού. Γι αυτό, σε όλη την καριέρα μου, δεν δίστασα ποτέ να υποστηρίξω οποιοδήποτε τύπο αγώνων και να συνεργαστώ θετικά για την επιτυχία του".

Το 1970 η O.S. σε συνεργασία με την Graupner και με την άδεια της NSU-WANKEL, κατασκευάζει τον 1ο περιστροφικό κινητήρα Wankel, ο οποίος συνέχισε να κυκλοφορεί μέχρι πριν μερικά χρόνια.

 

 

 

Ο κινητήρας Wankel της O.S. με κυβισμό 5 cc. Κυκλοφόρησε ταυτόχρονα περίπου με το 1ο αυτοκίνητο που έφερε κινητήρα Wankel, το θρυλικό NSU, για τους παλιότερους. Η μηχανή σταμάτησε όμως να κυκλοφορεί πριν μερικά χρόνια λόγω του υψηλού κόστους της (περίπου 380 Ευρώ) και -επομένως- της μικρής ζήτησης που είχε

 

 Το 1973 κατασκευάζεται η 1η μηχανή με θυρίδες Schnürle, η OS MAX-40 SR. Διαβάστε πάλι το άρθρο "Ο Δρ. Schnürle και η εξέλιξη των δίχρονων μηχανών μεθανόλης" για να ξανα-θυμηθείτε τις θυρίδες Schnürle.

Και το ιστορικό έτος 1976: Η O.S. κατασκευάζει την 1η της τετράχρονη μηχανή, την O.S -FS 60, με κυβισμό 10 cc.  Αντίθετα με ότι ίσως πιστεύουν πολλοί, αυτή η μηχανή δεν ήταν η πρώτη τετράχρονη αερομοντελιστική μηχανή. Άλλες, πιο μικρές και άγνωστες εταιρείες, είχαν πρωτοπορήσει, αλλά οι μηχανές τους ήταν σχεδιαστικά -και πρακτικά στη λειτουργία τους- προβληματικές και σίγουρα υποδεέστερες από την O.S.

 

 

Η O.S. FS-60, η πρώτη τετράχρονη μηχανή της O.S. με κυβισμό 10 cc. Μια νέα εποχή αρχίζει για τον αερομοντελισμό

Η τετράχρονη Αμερικανική μηχανή Feenay που κατασκευάστηκε και κυκλοφόρησε πολύ πριν από την O.S. αλλά χωρίς επιτυχία, λόγω σχεδιαστικών προβλημάτων. Αυτό φαίνεται άλλωστε αμέσως και από την φωτογραφία

Και φτάνουμε στο 1979: Η O.S. πρωτοπορώντας πάντα, κατασκευάζει την 1η δικύλινδρη αερομοντελιστική μηχανή, την FT-120- Gemini των 20cc! Η μηχανή αυτή συνεχίζει να βγαίνει μέχρι τις μέρες μας, με πολλές βελτιώσεις και με μεγαλύτερο κυβισμό, 26 cc. Η μηχανή αυτή έθεσε τις βάσεις για την κατασκευή αργότερα και των άλλων πολυκύλινδρων μηχανών της O.S.

 

O.S. FT-120-Gemini: Η 1η δικύλινδρη αερομοντελιστική μηχανή, που κυκλοφόρησε το 1979. Απρόσιτη για τους πολλούς λόγω κόστους, μόνο στα Prospektus την βλέπαμε!

Και η  σύγχρονη δικύλινδρη OS-FT-160-Gemini με τους κυλίνδρους αντικρυστά (BOXER). Έχει κυβισμό 26 cc

To 1984 ο Ogawa Shigeo τιμήθηκε από την FAI με το "Δίπλωμα Paul Tissandier", μια από τις ανώτερες τιμητικές διακρίσεις της FAI, για την προσφορά του στην ιδέα της αεροπορίας.

 

 Ο Ogawa λαμβάνει το τιμητικό δίπλωμα "Paul Tissandier" από την FAI

 

 Το 1990 η O.S. πρωτοπορεί και πάλι! Δημιουργεί την 1η αερομοντελιστική μηχανή με υπερ-συμπιεστή, την FS-120P-SP. Είχε υπερσυμπιεστή τύπου Roots (από το όνομα του εφευρέτη) με αντλία λοβού.

 

 

O.S.  FS-120P-SP:  Η πρώτη αερομοντελιστική μηχανή με υπερ-συμπιεστή

 

 

Σε αυτή την όχι και τόσο σπουδαία φωτογραφία φαίνεται εν τούτοις καθαρά η δίλοβη αντλία του υπερσυμπιεστή τύπου Roots, της FS-120P-SP. Υπάρχουν και αντλίες με 3 λοβούς σε υπερσυμπιεστές Roots, σε άλλες εφαρμογές

Η μηχανή αυτή έβγαζε 3,02 HP στις 11.880 στροφές! Συγκρίνετε αυτή την ιπποδύναμη με αυτήν της σύγχρονης 120-άρας O.S., της FS-120S III PUMP, που βγάζει 2,1 HP στις 12.000 στροφές! Η μηχανή με τον υπερσυμπιεστή, 30 χρόνια πριν, έβγαζε σχεδόν 50% μεγαλύτερη ισχύ από την σημερινή! Απίστευτο!

Με τη μηχανή αυτή, το 1995, ο Ιάπωνας  Giichi Naruke κέρδισε τους παγκόσμιους αγώνες F3A (ακροβατικά). Η μηχανή συνέχισε να παράγεται μέχρι το 2001.

Το 1992 ήταν ένα δυστυχές έτος για την O.S. : Ο ιδρυτής της και Πρόεδρος της εταιρείας Shigeo Ogawa πεθαίνει ξαφνικά από καρδιακή προσβολή σε ηλικία 75 ετών και αφήνει την εταιρεία ορφανή!

 

Shigeo Ogawa, ο ιδρυτής της O.S., ένας εξαιρετικά ικανός άνθρωπος

 Το 1993, μετά τον θάνατο του Ogawa γίνεται μια μεγάλη αλλαγή στην O.S.:  Αγοράζεται από τον κολοσσό FUTABA CORPORATION και πλέον είναι θυγατρική εταιρεία της Futaba. Συνεχίζει τη λειτουργία της σαν ανεξάρτητη εταιρεία, αλλά ανήκει στον όμιλο Futaba.

Το 1999 η O.S. σε συνεργασία με τη FUTABA κατασκευάζει την 1η αερομοντελιστική μηχανή με ηλεκτρονικό ψεκασμό καυσίμου (electronic fuel injection). Ήταν η  FS-91SII-FI

 
 

Η OS FS-91SII-FI, η πρώτη μηχανή παγκοσμίως με ηλεκτρονικό ψεκασμό καυσίμου

Η μηχανή όμως αυτή παρουσίαζε προβλήματα, δεν ήταν ιδιαίτερα πετυχημένη, ήταν υπερβολικά ακριβή και μετά από 2-3 χρόνια η εταιρεία σταμάτησε την παραγωγή της.

 Το 2007 κυκλοφορεί η FS-200S-FI επίσης με ηλεκτρονικό ψεκασμό καυσίμου. Παραδόξως η O.S. στην διαφημιστική αφίσα της την παρουσιάζει τότε ως την 1η μηχανή αυτού του τύπου, παρότι είχε προηγηθεί η FS-91SII-FI.

 

Η O.S. FS-200S-FI. Όπως βλέπετε στην αφίσα, η O.S. αναφέρει ότι πρόκειται για την πρώτη μηχανή με ηλεκτρονικά ελεγχόμενο ψεκασμό καυσίμου, πράγμα που δεν είναι ακριβές. Είχε προηγηθεί η FS-91SII-FI

 Τη μηχανή αυτή η O.S. προόριζε κυρίως για αγώνες F3A λόγω της μεγάλης αξιοπιστίας της στη λειτουργία. Και αυτή η μηχανή όμως, μετά από μερικά χρόνια αποσύρθηκε, ίσως και λόγω της υπερβολικά υψηλής τιμής της, κάπου 2.800 δολλάρια!

Την δεκαετία 2010-2020 η O.S. από πρωτοπόρος έγινε ουραγός στις εξελίξεις. Άλλες εταιρείες, Αμερικανικές, Γερμανικές -ακόμα και Κινέζικες- κυκλοφόρησαν τις πρώτες δίχρονες βενζινοκίνητες μηχανές, αλλά η O.S. δεν είχε να παρουσιάσει κάποιο παρόμοιο προϊόν. Αρχές της δεκαετίας του 2010 παρουσιάστηκαν και οι πρώτες βενζινοκίνητες τετράχρονες μηχανές, από την SAITO και λίγο αργότερα από την Κινέζικη NGH, αλλά έπρεπε να περάσουν μερικά χρόνια ακόμη, έως ότου η O.S. βγάλει στην αγορά την GF 30.

Βλέπετε, το σπινθηροβόλο και πρωτοποριακό πνεύμα του Shigeo Ogawa είχε εκλείψει προ πολλού.

Εάν κοιτάξετε τον τωρινό κατάλογο της O.S. θα εκπλαγείτε από το πόσες λίγες μηχανές έχει, είτε μεθανόλης είτε βενζίνης.

Εμείς όμως, οι παλιοί αερομοντελιστές, ευχόμαστε η ιστορική εταιρεία να συνεχίσει την επιτυχημένη πορεία της και στο μέλλον.

 

 

Γιώργος Καρασούλας